قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی جملگی قالبهایی است که در این دیوان کهن از خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی برای ایرانیان برجای ماندهاست. اثری که کمال یافته در غزل عاشقانه و عرفانه است در بسیاری از ایام ویژه سال همچون یلدا و نوروز، یا وقتی دلتنگی و شوق و شور بر قلبتان سنگینی میکند، همزبان شیرین بیانی است.
گزیده کتاب دیوان حافظ:
ترسم که اشک در غم ما پرده در شود
وین راز سر به مهر به عالم سمر شود
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر
آری شود ولیک به خون جگر شود
خواهم شدن به میکده گریان و دادخواه
کز دست غم خلاص من آن جا مگر شود
از هر کرانه تیر دعا کردهام روان
باشد کز آن میانه یکی کارگر شود