چای، بعد از آب دومین نوشیدنی پرمصرف در سراسر جهان است. تمام چای از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود، اما روش های مختلف برداشت و فرآوری این گیاه سبب شده است تا انواع مختلفی از آن تولید شود. برگ‌های چای سیاه پس از برداشت، فرآیند پژمردگی، کبودی، غلتیدن و اکسیداسیون را طی می‌کنند. اکسیداسیون، زمانی اتفاق می افتد که برگ ها برای مدت طولانی در معرض هوا قرار گیرند. آنزیم ها، مواد شیمیایی موجود در برگ ها را تجزیه می کنند و رنگ قهوه ای و بوی آشنای آن را تولید می کنند. فرآیند تهیه چای سیاه، به چای سبز شبیه است، اما شامل اکسیداسیون نمی شود. اکسیداسیون، ممکن است به چای سیاه فواید غذایی بسیاری بدهد که در چای سبز وجود ندارند. در زیر، با برخی فواید نوشیدن چای سیاه و همچنین مواد مغذی و خطرات احتمالی آن بیشتر آشنا می شویم:
فواید
چای سیاه ممکن است فوایدی مشابه چای سبز را داشته باشد. با این حال، بسیاری از مطالعات به طور خاص به چای سیاه و اینکه چگونه فرآیند اکسیداسیون در آن ممکن است بر سلامت تاثیر بگذارد، پرداخته اند.
یک مزیت مورد بحث چای سیاه، این است که به عنوان منبع آنتی اکسیدان مطرح می شود. آنتی اکسیدان ها، به مبارزه با رادیکال های آزاد کمک می کنند که مولکول های ناپایداری در بدن هستند که هم از فرآیندهای طبیعی و هم از فشارهای محیطی ناشی می شوند. بدن می‌تواند رادیکال‌های آزاد را حذف کند، اما اگر تعداد زیادی از آنها در بدن تجمع پیدا کنند، می‌توانند به سلول‌های بدن آسیب بزنند یا ساختارشان را تغییر دهند. این تغییرات، می توانند در ایجاد بسیاری از بیماری ها و شرایط، مانند تصلب شرایین و برخی سرطان ها نقش داشته باشد. لازم به ذکر است که آنتی اکسیدان های موجود در چای سیاه به دلیل فرآیند اکسیداسیون با آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز متفاوت می باشند. چای سبز، عمدتا حاوی کاتچین می باشد که در طی اکسیداسیون، به تآروبیگین، تافلاوین و فلاونول تبدیل می شوند. این ترکیبات، ممکن است چای سیاه را با چای سبز متفاوت کنند.
محافظت در برابر آترواسکلروز
آترواسکلروز، به تجمع پلاک در دیواره شریان ها اشاره دارد که می تواند منجر به بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی و بیماری مزمن کلیه شود. رادیکال های آزاد نیز می توانند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند. بر اساس مطالعه ای در حیوانات، مصرف چای سیاه یا چای سبز در دوزهای معادل انسان ممکن است از پیشرفت آترواسکلروز جلوگیری کند. اما برای تایید این موضوع، تحقیقات بیشتری در انسانها لازم است.
همچنین، در سال 2013، محققان شواهدی یافتند که نشان می‌دهد افرادی که روزانه 4 فنجان چای سیاه یا بیشتر می‌نوشند، خطر سکته مغزی کمتری دارند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که چای سیاه حاوی کافئین زیادی است و نوشیدن بیش از سه فنجان در روز مقدار قابل توجهی کافئین را به مصرف روزانه فرد اضافه می کند.
کاهش خطر سرطان
یافته های ارائه شده توسط موسسه ملی سرطان (NCI) نشان می دهد که پلی فنول های موجود در چای سیاه می توانند خطر رشد تومور را کاهش دهند. علاوه بر این ها، چای سیاه ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، سینه، ریه و پروستات کمک کند.
کاهش فشار خون
یافته های یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که چای سیاه می تواند فشار خون دیاستولیک و سیستولیک را کاهش دهد. همچنین مصرف آن، تأثیر یک وعده غذایی پرچرب را بر فشار خون خنثی می کند. این مزیت، با وجود کافئین موجود در چای باقی ماند.
محافظت در برابر دیابت
تحقیقات حاکی از آن است که مصرف چای سیاه ممکن است به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند. محققان، به این نتیجه رسیدند که مصرف منظم چای سیاه، ممکن است اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی برای افراد مبتلا به این بیماری داشته باشد.
مزایای دیگر مصرف چای سبز
چای سیاه ممکن است به بهبود تراکم استخوان، کاهش خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید و محافظت در برابر بیماری پارکینسون کمک کند. با این حال، مطالعات بیشتری برای تایید دقیق این یافته ها مورد نیاز است.
مواد مغذی موجود در چای سیاه
آلکالوئیدها، آمینو اسیدها و کربوهیدرات ها همگی در چای وجود دارند. NCI، خاطرنشان می کند که چای حاوی مقادیر زیادی از مواد مغذی به شرح زیر است:
- آلکالوئیدها از جمله کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین
- آمینو اسید
- کربوهیدرات ها
- پروتئین ها
- کلروفیل
- فلوراید
- آلومینیوم
- مواد معدنی و عناصر کمیاب
- ترکیبات آلی فرار که به بو و طعم آن کمک می کنند
اثر آنتی اکسیدانی چای سیاه، به دلیل محتوای پلی فنولی زیاد آن است. پلی فنول ها، ترکیبات شیمیایی هستند که از گیاهان در برابر اشعه ماوراء بنفش و عوامل بیماری زای مضر و خطرناک محافظت می کنند. فلاونوئیدها یکی از انواع پلی فنول ها هستند که در انگور، شراب قرمز و سایر غذاها وجود دارند. اثر آنتی اکسیدانی پلی فنول ها، ممکن است به محافظت از بدن در برابر تغییراتی که منجر به بیماری می شود، کمک کند.
نکاتی برای نوشیدن چای سیاه
مصرف چای سیاه می تواند راهی سالم برای افزایش کافئین دریافتی روزانه باشد. این چای، یک چای کم کالری است، به خصوص زمانی که فرد شکر اضافه نمی کند. راه های تنظیم طعم چای سیاه، بدون افزودن شکر یا شیرین کننده عبارتند از:
- چای را با ادویه هایی مانند دارچین مخلوط کنید
- اضافه کردن آب لیمو
- اضافه کردن نعناع
مردم همچنین می توانند از چای سیاه در آشپزی استفاده کنند. به عنوان مثال، می توان از آن در موارد زیر استفاده کرد:
- به عنوان طعم دهنده: چای سیاه می تواند طعم دودی را به سوپ هایی با گوشت قرمز یا قارچ اضافه کند.
- در مایعات پخت و پز: پختن غذا در چای سیاه عطر را به آن تزریق می کند. یکی از ایده ها، این است که قارچ ها را در چای سیاه لاپسانگ سوچانگ بپزید.
- برای پختن حبوبات و غلات: تعویض آب با چای هنگام پختن برنج یا حبوبات، رنگ‌های دودی به طعم آنها می‌افزاید.
- در دسرها: برای این استفاده، عصاره چای را در شیر گرم بریزید و به پودینگ یا کاستارد اضافه کنید یا چای سیاه را در یک موس شکلاتی دم کنید.
مضرات نوشیدن چای سیاه
نوشیدن چای سیاه ممکن است خطراتی را برای افراد در پی داشته باشد. از جمله این خطرات در زیر آمده اند:
- خطر عناصر سمی
چای دم کرده حاوی مواد معدنی است که مقادیر بیش از حد آنها می تواند برای بدن سمی باشد. برای مثال، در چای سیاه سرب و آلومینیوم وجود دارد. در دوزهای زیاد، این فلزات سنگین می توانند برای انسان سمی باشند. آثار جزئی از آرسنیک و کادمیوم نیز می ممکن است در برخی چای ها وجود داشته باشد، اما نه به مقدار مضر.
بعلاوه، چای سیاه دارای سطوح بالایی از منگنز است. بدن به این ماده معدنی نیاز دارد، اما مقدار بیش از حد آن سمی می باشد. هر چه مدت زمان دم کشیدن چای بیشتر باشد، غلظت این عناصر سمی موجود در آن نیز، بیشتر خواهد بود. دم کردن چای، به مدت حداکثر 3 دقیقه می تواند خطرات را کاهش دهد.
همچنین، بسته به اینکه مردم چای را کجا و چگونه کشت می کنند، ممکن است آثاری از آفت ها نیز در برگ ها وجود داشته باشد. این دلیل، نیز علتی دیگر برای محدود کردن میزان چای مصرفی در روز است.
- اثرات کافئین
چای سیاه حدود ۲ تا ۴ درصد کافئین دارد. بنابراین، افرادی که به کافئین حساس هستند، ممکن است هنگام مصرف چای به مقدار زیاد دچار بی خوابی، اضطراب، تحریک پذیری یا ناراحتی معده شوند. مصرف بیش از حد کافئین می تواند منجر به موارد زیر شود:
آریتمی قلبی، یا ضربان قلب نامنظم، اسهال و سندرم روده تحریک پذیر، فشار چشم و آب سیاه احتمالی، افزایش یا کاهش قند خون، افزایش فشار خون، از دست دادن کلسیم از طریق ادرار که می تواند منجر به ضعیف شدن استخوان ها و پوکی استخوان احتمالی شود.
افرادی که به طور منظم چای می نوشند و هر یک از این علائم را تجربه می کنند، باید مصرف چای خود را کاهش دهند. در صورت ادامه علائم، باید به پزشک مراجعه کنند.
- ابتلا به کم خونی
چای سیاه حاوی ماده ای به نام تانن است. بر اساس مطالعات، غذاهای غنی از تانن، مانند چای، ممکن است منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها باشند، اما همچنین می توانند توانایی بدن برای جذب آهن را کاهش دهند. به همین دلیل، افرادی که سابقه کمبود آهن دارند، باید هنگام مصرف مکمل های آهن یا خوردن یک وعده غذایی غنی از آهن از مصرف چای خودداری کنند. همچنین باید یک ساعت بین خوردن غذا و نوشیدن چای سیاه فاصله بگذارند.
تداخل با داروها و مکمل ها
چای سیاه و کافئین موجود در آن ممکن است با طیف وسیعی از داروها و مکمل های مختلف تداخل داشته باشند. این داروها در زیر آمده اند، اما محدود به موارد زیر نیستند:
- آدنوزین: پزشکان این دارو را قبل از تست استرس قلبی می دهند.
- آنتی بیوتیک ها: برخی از انواع آنتی بیوتیک ها بر نحوه تجزیه کافئین توسط بدن تأثیر می گذارند.
- کاربامازپین (تگرتول): کافئین ممکن است اثربخشی این دارو را در پیشگیری از تشنج کاهش دهد.
- افدرین: این دارو نیز، مانند کافئین یک محرک است. بنابراین مصرف آنها با هم ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.
لذا، افرادی که از داروهای ذکر شده استفاده می کنند، باید در مورد مصرف کافئین خود از طریق چای یا قهوه با پزشک خود صحبت کنند.
ترکیب بندی
چای های سرد و یا چای های آماده نسبت به چای سیاه ساده از سلامتی کمتری برخوردارند، زیرا ترکیبشان متفاوت است. چای های فوری و طعم دار نیز، ممکن است حاوی شکر و سایر مواد باشند. افزودن شکر، شیر، خامه و شربت به چای باعث افزایش محتوای کالری و کاهش فواید سلامتی آن می شود.
خلاصه
چای سیاه یک نوشیدنی محبوب کم کالری در سراسر جهان است و ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشد. افرادی که چای زیادی می نوشند، باید خطرات احتمالی مصرف آن را نیز در نظر داشته باشند.
ترجمه و تالیف:حدیثه سقاتپه
References:
https://www.medicalnewstoday.com