اکثر ما در زندگی روزمره دچار درد پاشنه پا شده ایم. اما عده معدودی از ما می دانیم که این درد می تواند نشانه ای از یک بیماری باشد. این درد، یک درد شایع پا و مچ پا است. استراحت و کشش پا به مرور زمان درد را کاهش می دهند. اگر درد پاشنه پا نادیده گرفته شده و درمان نشود، ممکن است فرد را دچار مشکلات مزمنی کند که به زمان بهبودی طولانی‌تری نیاز دارند. درد پاشنه به ندرت نیاز به جراحی دارد. همانگونه که اشاره شد، بسیاری از شرایط می توانند باعث درد پاشنه پا شوند، از جمله:
فاشیای کف پا، تاندونیت/تاندونوز آشیل یا فلکسور، خارهای استخوانی، بیماری Sever بیشتر در کودکان 8-14 ساله، بورسیت، شکستگی، تاندون ملتهب و ...
درد پاشنه پا، می‌تواند راه رفتن و شرکت در فعالیت‌های روزانه را دشوار کند. بیشتر شرایط دردناک پاشنه پا با درمان های غیر جراحی بهبود می یابد، اما بدن برای بهبودی نیاز به زمان دارد. سالانه بیش از چندین میلیون نفر درد پاشنه پا را تجربه می کنند. این مشکل، افراد را در هر سن و جنس تحت تاثیر قرار می دهد.
محل دقیق درد پاشنه پا
این درد، ممکن است در هر جایی از پاشنه پا به صورت درد، فشار یا حساسیت احساس شود. درد پاشنه معمولا در قسمت هایی از پاشنه اتفاق می افتد:
پشت پاشنه، زیر پاشنه، درون خود استخوان پاشنه.
به علاوه، مشکلات متعددی می تواند باعث ایجاد درد در پشت پاشنه پا شوند. از جمله این مشکلات به صورت زیراند:
- تاندونیت آشیل: تاندون آشیل، بافت فیبری است که ماهیچه ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل می کند. این تاندون، طولانی ترین و قوی ترین تاندون بدن است. دوندگان و بسکتبالیست ها، بیشتر مستعد ابتلا به تاندونیت آشیل هستند. این آسیب، با استفاده بیش از حد تاندون را ملتهب می کند. تاندونیت، باعث درد، تورم و سفتی در پشت پاشنه پا می شود.
- بورسیت: بورسیت زمانی رخ می دهد که کیسه های پر از مایع به نام بورسا متورم شوند. این کیسه ها، مفاصل را بالشتک می کنند و به حرکت مایع اجازه می دهند. ممکن است، فرد یک احساس لطیف و کبودی مانندی در پشت پاشنه پا داشته باشد. بورسیت، معمولاً پس از سپری کردن زمان زیادی روی پاها رخ می دهد.
- تغییر شکل پاشنه: التهاب و تحریک مزمن می تواند باعث ایجاد یک برآمدگی استخوانی بزرگ شده (به نام برآمدگی پمپ) در پشت پاشنه پا شود. در این مورد، کفش هایی با پاشنه بلندتر، می توانند برآمدگی و درد را بدتر کنند.
- بیماری سور (آپوفیزیت پاشنه ای): بیماری سور، یکی از علل شایع درد پاشنه در کودکان فعال بین 8 تا 14 سال است. کودکانی که در فعالیت هایی شرکت می کنند که نیاز به دویدن و پریدن زیاد دارد، بیشتر مستعد ابتلا به این مشکل هستند. افزایش فعالیت ورزشی، باعث تحریک صفحه رشد در پشت پاشنه پا می شود.
- کبودی استخوان (کوفتگی): پا گذاشتن روی یک جسم سخت و تیز می تواند باعث کبودی لایه چربی زیر پاشنه پا شود. در این مورد، ممکن است فرد تغییر رنگی نبیند، اما هنگام راه رفتن پاشنه پا حساس می شود. شکستگی استرسی و همچنین بیماری Sever، ممکن است باعث درد در تمام پاشنه شامل قسمت پایین، کنار و پشت پاشنه شود.
- فاشئیت کف پا: فاشیای کف پا تا حد زیادی علت اصلی درد پاشنه پا است. در این مورد، احساس درد زمانی رخ می دهد که فاشیا، بافت همبندی که در امتداد پایین (سطح کف پا) پا قرار دارد، پاره یا کشیده شود. افرادی که زیاد می دوند و می پرند بیشتر احتمال دارد به این وضعیت دردناک مبتلا شوند. تردمیل و سطوح سخت (مانند بتن) برای ورزش یا کار از عوامل تحریک کننده رایج این مشکل هستند.
- خار پاشنه: التهاب مزمن کف پا می تواند باعث ایجاد رشد استخوانی (خار پاشنه) روی استخوان پاشنه شود. خار پاشنه، معمولاً دردناک نیست، اما برخی افراد درد دارند.
ریسک و خطرات درد پاشنه پا
هر چیزی که فشار و درد زیادی به پا وارد کند، می تواند باعث درد پاشنه شود. نحوه راه رفتن (مکانیک پا) و شکل پا (ساختار پا) نیز از عوامل موثر هستند. در صورتی که افراد:
- اضافه وزن دارند (چاق هستند).
- مبتلا به آرتریت پا و مچ پا، صافی کف پا یا قوس کف پا هستند
- در ورزش یا برای ورزش زیاد بدوند یا بپرند.
- زمان زیادی را در حالت ایستاده بگذرانند، به خصوص روی کف های بتنی.
- کفش‌های نامناسب بدون پشتیبان قوس و یا بالشتک بپوشند.
قطعا احتمال تجربه درد پاشنه پا را خواهند داشت.
علائم درد پاشنه پا
علائم درد پاشنه پا بسته به علت آن متفاوت است. علاوه بر درد، ممکن است فرد موارد زیر را نیز تجربه کند:
رشد استخوان در پاشنه پا، تغییر رنگ (کبودی یا قرمزی)، سفتی و سختی، تورم، نرمی، درد بعد از ایستادن از حالت استراحت یا نشستن.
نحوه تشخیص درد پاشنه پا
پزشک، علائم بیمار را ارزیابی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین، ممکن است برای بررسی ورم مفاصل، شکستگی استخوان، تراز استخوان و آسیب مفاصل از اشعه ایکس نیز استفاده شود. گاهی، به ندرت ممکن است نیاز به MRI یا سونوگرافی باشد که با این دو روش، مشکلات بافت نرم که اشعه ایکس آنها را آشکار نمی کند، بررسی می گردد.
عوارض درد پاشنه پا
درد پاشنه پا، می تواند در توانایی فرد برای راه رفتن، کار کردن، ورزش و انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. وقتی حرکت کردن دردناک می شود، فرد کم تحرک تر می شود. سبک زندگی غیر فعال نیز می تواند منجر به افزایش وزن شود. همچنین، ممکن است فرد افسرده شود. زیرا نمی تواند کارهایی را که دوست دارد، انجام دهد. تاندونیت آشیل درمان نشده، می تواند باعث از بین رفتن تاندون (تاندینوز) شود. با گذشت زمان، تاندون آشیل ممکن است پاره شود. این مشکل ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
مدیریت یا درمان درد پاشنه پا
اکثر مشکلاتی که باعث درد پاشنه پا می شوند با درمان های غیرجراحی به مرور زمان بهبود می یابند. این درمان ها، بر کاهش درد و التهاب، بهبود انعطاف پذیری پا و به حداقل رساندن استرس و فشار روی پاشنه پا تمرکز دارند. نمونه هایی از این درمان ها عبارتند از:
- تزریق: تزریق استروئید می تواند درد و تورم را کاهش دهد. این تزریق، به ندرت باید برای مشکل تاندون انجام می شود، اما مطمئناً ممکن است برای التهاب کف پا و بورسیت مفید باشد.
- دستگاه های ارتز: درج های کفش بدون نسخه یا سفارشی (ارتز)، می توانند فشار را از پاشنه پا کم کنند. برخی از افراد با بستن آتل در شب تسکین می یابند، به خصوص، اگر درد صبحگاهی داشته باشند. کفش پیاده روی، ممکن است برای علائم شدیدتر درد لازم باشد. همچنین، ممکن است لازم باشد فرد برای پوشیدن و ورزش روزمره به کفش‌های حمایت‌کننده‌تر روی بیاورد.
- مسکن‌ها: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) همراه با کمپرس یخ نیز، درد و تورم را کاهش می‌دهند.
- فیزیوتراپی: ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی نیز می توانند چسبندگی بافت نرم را بشکنند. این درمان ها، ممکن است درد و التهاب را کاهش دهند.
- تمرینات کششی: پزشک می تواند نشان دهد که فرد چگونه تمرینات کششی پاشنه پا را برای تاندون ها و عضلات سفت انجام دهد.
- نوار چسب: می توان از نوارهای ورزشی یا پزشکی برای حمایت از قوس پا یا پاشنه استفاده کرد.
- جراحی: به ندرت نیاز به جراحی برای درمان بیشتر علل درد پاشنه پا است.
جلوگیری از درد پاشنه پا
برای جلوگیری از درد پاشنه یا جلوگیری از بازگشت درد، مهم است که پا و تاندون های پاشنه انعطاف پذیر نگه داشته شوند. افراد، باید به طور منظم ورزش کششی انجام دهند و کفش های مناسب و راحت بپوشند. دوندگانی که مستعد درد پاشنه هستند، نیز می توانند با طی کردن مایل کمتر و دویدن روی سطوح نرم تر از صدمات ناشی از دویدن جلوگیری کنند.
زمان تماس با دکتر
در شرایطی که درد پاشنه پا با علائمی همراه شد، باید با پزشک تماس گرفت:
- دردی که طی چند هفته با استراحت یا مسکن ها بهبود نیابد.
- دردی که راه رفتن یا حرکت را دشوار می کند.
- تورم شدید پا یا پاشنه پا، التهاب یا سفتی.
سخن آخر
درد پاشنه پا اغلب به مرور زمان، با درمان های غیرجراحی بهبود می یابد. پزشک می تواند تعیین کند که چه چیزی باعث درد می شود. همچنین وی می تواند تمرینات کششی را به فرد آموزش دهد و در صورت نیاز ارتز و سایر روش ها را توصیه کند. بسیاری از مردم سعی می کنند درد پاشنه پا را نادیده بگیرند و به فعالیت هایی ادامه دهند که مشکل را بدتر می کند. اما ضروری است که به بدن خود زمان دهید تا بهبود یابد. در غیر این صورت، ممکن است دچار درد مزمن پاشنه پا شوید که شما را برای مدت طولانی در حاشیه قرار دهد. هر چه مدت طولانی‌تر درد پاشنه پا داشته باشید، درمان مؤثر آن سخت‌تر است، بنابراین ارزیابی مهم است.
ترجمه و تالیف: حدیثه سقاتپه
References:
https://my.clevelandclinic.org