به نظر می رسد مورچه ها هیولای دنیای حشرات هستند. آنها "هیچ احترامی به هیچ موجودی قائل نیستند." همه انسان ها، از آنها متنفرند! وسواس ما نسبت به تعداد اندک مورچه هایی که در محیط اطراف ما بصورت "آفت" زندگی می کنند، باعث شده است که همه مورچه ها را کاملاً تحقیر کنیم. اما بهتر است بدانیم که چیزهای زیادی در مورد مورچه ها وجود دارد که باید الهام بخش ما باشد.
این جانداران، از اواسط دوره کرتاسه یا حدود 80 میلیون سال پیش روی زمین بوده اند، به این معنی که از انقراض کلی 65 میلیون سال پیش که دایناسورها را از بین برد، جان سالم به در بردند. مورچه های کنونی، در واقع بازماندگان چندین میلیون سال پیش هستند. آنها برای زنده ماندن در شرایط محیطی سازگار، مدبر و بسیار متخصص شده اند.
مورچه ها بسیار فراوان هستند و تقریباً در همه جا یافت می شوند. بر اساس یک تخمین، اگر تمام مورچه های جهان را با هم ترکیب کنید، وزن آنها به اندازه وزن کل انسان ها خواهد بود. تقریباً 14000 گونه مختلف شناخته شده وجود دارد (با امکان وجود هزاران گونه دیگر که هنوز کشف نشده اند) که سطح زمین را از دایره قطب شمال تا تیرا دل فوئگو و جنوب آفریقا می پوشانند. البته، لازم نیست نگران باشید که تمام انواع مختلف مورچه، در حیاط خلوت شما زندگی می کنند. زیرا، اکثر گونه ها در مناطق محدودی از مناطق استوایی زندگی می کنند.
تصور مورچه، بعنوان حشره ای که تأثیر مثبتی بر محیط زندگی ما می گذارد، دشوار است. اما در این قسمت، ویژگی ها و مزایایی از مورچه ها، که نشان می دهد باید به این موجودات کوچک ارزش قائل شویم، آورده شده است:
- مورچه ها از جمله شکارچیان اصلی سایر حشرات هستند که به کاهش جمعیت آفات کمک می کنند.
- مورچه ها تقریباً همان مقدار خاک را حرکت می دهند که کرم های خاکی، خاک را کشش می دهند و حرکت هوا و آب را به داخل زمین افزایش می دهند.
- آنها اکوسیستم را از لاشه حشرات مرده پاک نگه می دارند و به تخریب و تجزیه مواد گیاهی و جانوری کمک می کنند.
- با حمل تکه‌هایی از گیاهان و بقایای جانوران در لانه‌های خود، خاک را بارور می‌کنند و مواد مغذی از طریق اکوسیستم‌های جهان بازیافت می‌شوند.
- آنها دانه ها را نیز با خود حمل می کنند و به گیاهان کمک می کنند تا در مناطق جدید پراکنده شوند.
مورچه ها حشرات اجتماعی هستند و این یک مزیت برای آنها محسوب می شود. زیرا حشرات با یکدیگر و با سایر موانع زندگی برای قلمرو و غذا رقابت می کنند. این حشرات، مانند برخی از زنبورها و موریانه ها، در اجتماع های پیچیده ای تحت سه قانون زندگی می کنند:
- بزرگسالان از جوان ها مراقبت می کنند.
- دو یا چند نسل بالغ در یک لانه وجود دارد.
- کلنی آنها حاوی تعداد زیادی از کارگران غیر باروری است که یک تقسیم کار در بینشان وجود دارد.
بیشتر مردم فقط با مورچه های بزرگسال آشنا هستند که در خارج از لانه مستعمره وجود دارد. اما، چرخه زندگی مورچه ها شامل چهار مرحله است:
- مرحله تخم: تخم‌ها فقط توسط تعداد کمی از ملکه‌های منتخب تولید می‌شوند.
- مرحله لارو: از درون تخم ها، موجوداتی به صورت دانه های چروکیده، سفید و بدون پا (لارو) بیرون می آیند که برای زنده ماندن باید توسط مورچه های بالغ تغذیه شوند.
- مرحله شفیره: حشرات بالغ (کارگران) نابارور، اطراف لانه را برای یافتن حشرات زنده یا مرده، شهد، مواد گیاهی یا سایر مواد غذایی مناسب جست و جو می کنند و آن را برای تغذیه لاروهای بازمانده به لانه می آورند. پس از چندین هفته لارو، یک پیله ابریشم محافظ را دور خود تشکیل می دهد که بدان شفیره می گویند.
- مرحله بلوغ:
درنهایت، لارو به صورت مورچه بالغ و بزرگسال از شفیره خارج می شود.
تقریباً همه بزرگسالان به صورت ماده های عقیم و بدون بال ظاهر می شوند که بدانها مورچه های کارگر گفته می شود. این مورچه ها، مشغول انجام کارهای معمول، مثل تمیز کردن و گسترش دادن لانه، جستجوی غذا، تغذیه و مراقبت از لاروها و دفاع در برابر مهاجمان می شوند. هنگامی که کلنی به اندازه کافی قوی و با استقرار شود، گروه متفاوتی از بزرگسالان ظاهر می شوند. به این نرها و ماده های بالدار رشد یافته از نظر جنسی، ازدحام می گویند. آنها از کلنی فعلی خارج می شوند تا کلنی جدیدی را با شانس موفقیت بسیار کم راه اندازی کنند. اما به نظر می رسد که به اندازه کافی موفق به گسترش گونه خود و تضمین بقای مورچه ها شده اند.
مورچه های محبوبی که قابل خوردن هستند
در سال‌های اخیر، یافتن راه‌های پایدار برای افزایش تولید غذا برای تغذیه جمعیت رو به رشد جهان یک نگرانی بوده است. در این رستا، حشرات به طور کلی به دلیل تأثیر کم محیطی، یک منبع غذایی پایدار محسوب می شوند. در حالی که حشره‌خواری ممکن است برای برخی افراد همچنان غیرعادی به نظر برسد، قرن‌ها در فرهنگ‌های سراسر جهان رایج بوده است. شیوه های فرهنگی به شدت بر حشره خواری افراد تأثیر می گذارد و در حالی که اکثر کشورهای غربی از آن خودداری می کنند، حشرات منبع غذایی مهمی در بسیاری از مناطق جهان هستند. رایج ترین حشرات مصرفی در سراسر جهان سوسک ها، کرم ها، زنبورها و مورچه ها هستند.
ارزش غذایی حشرات از جمله مورچه ها بسته به گونه آنها بسیار متفاوت است و همچنین تحت تأثیر مرحله دگرگونی، رژیم غذایی و زیستگاه آنها قرار می گیرد. با این وجود، مورچه ها مقدار زیادی از موادغذایی مفید از جمله پروتئین، فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی را دارند. لارو و تخم‌های برخی از گونه ها، حدود 7 گرم پروتئین در هر 100 گرم وزن دارند. علاوه بر این، مورچه ها فیبر و مواد معدنی مانند آهن، روی، منیزیم، پتاسیم و فسفر را برای بدن فراهم می کنند. رایج ترین نوع فیبر در حشرات کیتین است که از اسکلت خارجی آنها به دست می آید. این فیبر نامحلول است و بدن انسان نمی تواند آن را هضم کند. امروزه، ما به تحقیقات بیشتری در مورد چگونگی تأثیر کیتین موجود در مورچه ها، بر سلامت انسان نیاز داریم. مورچه ها به عنوان حشرات خوراکی به دلایل زیر ممکن است به ارائه رژیم های غذایی سالم تر و پایدارتر کمک کنند:
- مورچه ها به طور خاص منبعی سازگار با محیط زیست از پروتئین با کیفیت را ارائه می دهند که ممکن است از سلامت قلب و مبارزه با استرس اکسیداتیو حمایت کند. بعلاوه، از آنجایی که مورچه ها کارآمد بوده و کمتر به محیط زیست آسیب وارد می کنند، به عنوان منبع پروتئین به کاهش استفاده از سایر منابع طبیعی محدود مانند زمین، انرژی و آب کمک کند.
- اگرچه این مورد کمتر بررسی شده، اما باید بگویم مورچه ها ممکن است به عنوان منبع آنتی اکسیدان مفید باشند و به سلامت قلب کمک کنند. غذاهای غنی از آنتی اکسیدان برای پیشگیری از بیماری های مرتبط با استرس اکسیداتیو مانند بیماری قلبی و سرطان بسیار مفید هستند.
- مورچه ها قادرند با بازده بالایی تبدیل غذا انجام دهند، که به ظرفیت جاندار برای تبدیل توده خوراک به توده بدن اشاره دارد.این بدان معناست که آنها به ازای هر کیلوگرم افزایش وزن، در مقایسه با سایر منابع پروتئینی، به کیلوگرم غذای کمتری نیاز دارند. به عنوان مثال، جیرجیرک ها 12 برابر کمتر از گاو و 4 برابر کمتر از گوسفند به خوراک نیاز دارند.
- مورچه ها به کاهش آلودگی محیطی کمک می کنند. آنها در تبدیل زیستی زباله های آلی بسیار کارآمد هستند. به این معنی که می توانند ضایعات حیوانی یا گیاهی را به منبع انرژی تبدیل کنند
- مورچه ها، همچنین دارای مزایای زیست محیطی هستند: آنها آمونیاک و گازهای گلخانه ای کمی منتشر می کنند. این حشرات، نیاز به آب را نسبت به جانداران بزرگی مثل گاو کاهش داده اند.
- مورچه ها، امکانات رفاهی کمتری را برای خود می طلبند.
- مورچه ها، در مقایسه با پستانداران و پرندگان خطر کمتری برای انتقال عفونت به انسان دارند.
با این حال، پایداری و بقای مورچه ها به شیوه های جمع آوری خوب بستگی دارد. روش های جمع آوری ناپایدار، ممکن است برای محیط طبیعی آنها مضر بوده و در طول سالها، منجر به نابودی آنها و زیان های جبران ناپذیر به اکوسیستم شود .
کاربردهای سنتی مورچه ها بسته به منطقه و فرهنگ متفاوت است. آنها ممکن است برای درمان آسم و گلودرد استفاده شوند یا از سر آنها به عنوان بخیه برای بستن زخم ها استفاده کرد. اما با این حال، بیشتر مزایای مورچه ها با مزایای مصرف حشرات به طور کلی، مانند ارائه یک منبع جایگزین پروتئین حیوانی سازگار با محیط زیست مرتبط است.
تمام گونه های مورچه ها را نمی توان خورد، اما گونه های متعددی از مورچه ها وجود دارد که قابل مصرف هستند. تعدادی از محبوب ترین مورچه های خوراکی و کشورهایی که در آنها خورده می شوند در زیر آورده شده است:
- مورچه های برگ برنده. این مورچه ها، به ویژه در کشورهای آمریکای لاتین از جمله مکزیک، کلمبیا، پاناما و برزیل محبوب هستند. نام آنها از توانایی آنها در بریدن برگها برای تغذیه قارچهایی گرفته شده است که از آنها برای تغذیه لاروهای خود استفاده می کنند.
- مورچه های بافنده. این مورچه‌ها، در چین، هند، اندونزی، لائوس، میانمار، پاپوآ گینه نو، فیلیپین، تایلند، جمهوری دموکراتیک کنگو، کامرون، بنگلادش، هند، مالزی و سری‌لانکا مصرف می‌شوند. آنها را مورچه‌های بافنده می‌نامند. زیرا، برگ‌های درختان زنده را با ابریشم می‌بافند تا لانه‌های خود را بسازند.
- مورچه های عسلی. این مورچه ها، معمولاً توسط جوامع بومی استرالیا مصرف می شوند. دلیل نامگذاری آنها به این نام، این است که از معده خود برای ذخیره عسل برای تغذیه کلنی خود در مواقع کمبود استفاده می کنند.
- مورچه های سیاه. این مورچه ها، معمولاً در چین و کنیا مصرف می شوند.
به طور کلی، مورچه ها را می توان به صورت لارو یا بالغ خورد. آنها ممکن است به طور تکی یا همراه و داخل غذای اصلی سرو شوند. تکنیک های آماده سازی غذا با مورچه ها، بسته به کشور و گونه های مختلف مورچه، متفاوت است. اما معمولا، لاروها و تخم‌های مورچه‌های بافنده بر مورچه های بالغ ترجیح داده می‌شوند، زیرا مورچه‌های بالغ طعم کمتری دارند. با این حال، نوع بالغ آنها هنوز هم به عنوان چاشنی استفاده می شود.
در زیر، چند نمونه از کشورهایی که این حشرات را میخورند و نحوه مصرف آنها آورده شده است:
- در لائوس، مورچه‌های بافنده برای افزودن اسیدیته به سوپ ماهی استفاده می‌شوند، مثل استفاده از مرکبات در کشورهای غربی.
- در تایلند، مورچه های بافنده در قوطی فروخته می شوند.
- در آمازون، مورچه‌های بافنده معمولاً برشته یا سرخ می‌شوند. لاروها معمولاً بو داده و با آرد کاساوا مخلوط می شوند.
- در کلمبیا، ملکه مورچه های برگ برنده به صورت سرخ شده در بازارهای محلی فروخته می شود.
- در مکزیک، مورچه های برگ برنده معمولاً بو داده و آسیاب می شوند تا بعنوان طعم دهنده سس مایونز استفاده شود .
- در هندوستان، تخم‌ها و لارو مورچه‌های بافنده را با ادویه‌ها می‌جوشانند و مورچه‌های بالغ را به‌صورت چاشنی مخلوط با فلفل قرمز و نمک آماده می‌کنند.
به طور کلی، گونه های مورچه های خوراکی برای خوردن بی خطر هستند و خطرات بیشتری نسبت به سایر محصولات حیوانی ندارند. فرآوری و نگهداری باید مانند سایر مواد غذایی از مقررات بهداشتی و ضدعفونی پیروی کند، از جمله شستشوی کامل و حرارت دادن در هنگام پخت و پز. اما بهتر است در هنگام تصمیم به خوردن این حشرات، این مسائل را بدانیم:
- مصرف کامل مورچه ها به این معنی است که میکروبیوتا یا باکتری های روده آنها را نیز مصرف می کنیم، که ممکن است منجر به بلع انگل شود. به طور خاص، انگل Dicrocoelium dendriticum ممکن است انسان هایی را که مورچه های حاوی متاسرکریا را می خورند، آلوده کند. با این حال، موارد ابتلا به عفونت ناشی از این انگل، بسیار نادر است .
- باید بدانیم، همه مورچه ها خوراکی نیستند. برخی از مورچه ها مانند مورچه های آتشین و جک جامپر اندام هایی دارند که سم تولید می کنند. در حالی که سم معمولاً در دستگاه گوارش غیرفعال می شود، خطر نیش در دهان یا مری وجود دارد که ممکن است باعث واکنش های آلرژیک کشنده شود.
- ممکن است مورچه های خوراکی برای خوردن بی خطر باشند، اما اگر از همان مورچه های بی خطر انواع آلوده به یک انگل خاص را مصرف کنیم، خطر ابتلا به عفونت کمی نیز وجود دارد.
غذای پروتئینی جایگزین حیوانی
رشد سریع جمعیت در سراسر جهان، تقاضای جهانی برای گوشت را افزایش داده است، اما بسیاری مدل های فعلی تولید گوشت را ناپایدار می دانند. بنابراین، منابع پروتئین حیوانی جایگزین، ممکن است به کاهش فشار وارده بر روی محیط کمک کند. مورچه ها نیز، بعنوان منبع پروتئین حیوانی، می توانند به افزایش کیفیت رژیم غذایی و دریافت کلی پروتئین کمک کنند. محتوای پروتئین بالای مورچه ها، باعث شده است تا به عنوان جایگزینی برای شیر، گوشت، ماهی و تخم مرغ در موارد مصرف انسان مورد توجه قرار بگیرند.
با این حال، هنوز مطالعات انسانی بسیار کمی در مورد مصرف مورچه ها وجود دارد.
نکات منفی بالقوه در استفاده غذایی از مورچه ها
به دلیل فقدان مطالعات کافی انسانی در مورد خوردن مورچه ها، شواهد علمی کمی در مورد جنبه های منفی احتمالی آنها وجود دارد. اما برخی تحقیقات نشان می دهد که کیتین ممکن است یک آلرژن غذایی بالقوه باشد، در حالی که مطالعات دیگر نشان می دهد که ممکن است در واقع پاسخ های ایمنی برخی افراد را بهبود بخشد. علاوه بر این، برخی تحقیقات نشان می دهد که مورچه ها ممکن است منبعی از پورین ها - ترکیبات موجود در پروتئین ها - باشند و تولید اسید اوریک را افزایش دهند، که ممکن است برای افراد مبتلا به نقرس مضر باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
ترجمه و تالیف: حدیثه سقاتپه
References:
https://hortnews.extension.iastate.edu
https://www.healthline.com